ترک چشم مخمورش مست ناتوانیهاست در دو اجرا
غزل اصلی از صائب است ولی یک بیت دخیل هم دارد یعنی بیت « نرگست خمارآلود، کاکلت پریشان بود / با که بودهای دیشب؟ با تو صد نشانیهاست» که شاعرش برای من ناشناس بود.
نسخهٔ خیال
خیال حلقهٔ زلف تو ساغری دارد
که رنگ نشهٔ آن نیست جز پریشانی (بیدل)
ترک چشم مخمورش، مست ناتوانیهاست
فتنه با نگاه او، گرم همعنانیهاست
دلبرا چشم خود نصیحت کن
که مزن تیر بیگناهان را
ترسیدن عالم همه از چشم بد است
بیچاره من از چشم نِکو میترسم
نرگست خمارآلود، کاکلت پریشان بود
با که بودهای دیشب؟ با تو صد نشانیهاست[۱]
نالهٔ حزینت کو؟ آه آتشینت کو؟
لاف عشقبازی چند؟ عشق را نشانیهاست
گه سبو زنم بر سنگ، گه به پای خم افتم
ساقیا مرنج از من، عالم جوانیهاست
ما می نه از برای طرب نوش میکنیم
خود را به این بهانه فراموش میکنیم
روز بیتو بیتابم، شب نمیبرد خوابم
روز و شب نمیدانم این چه زندگانیهاست؟
نسخهٔ ترک شیرازی
این آهنگ به صورت آهنگ در آهنگ در وسط یک اجرا از «خیزید و یک دو ساغر صهبا بیاورید» خوانده شده است. آن آهنگ نیز در سایت منتشر شده است.
اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را
به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا را
ترک چشم مخمورش مست ناتوانیهاست
فتنه با نگاه او گرم همعنانیهاست
روز بی تو بیتابم، شب نمیبرد خوابم
روز و شب نمیدانم این چه زندگانیهاست
نرگست خمارآلود، کاکلت پریشان است
با که بودهای دیشب؟ با تو صد نشانیهاست[۲]
دیشب به یاد روی تو تنها گریستم
تنها به یاد روی تو زیبا گریستم
گر مُرد رقیب، من به گورش
آیات عذاب مینویسم
رقیب گفت که «دو سه روزه میروم به سفر»
دعاش دادم و گفتم «هزار ساله روی»[۳]
به هزاران بلا گرفتار است
هر که یار هزارهای دارد
گلرخان ناز کنند میزیبد
عشوۀ بیوهزنان بینمک است
(از اینجا یک راگ خوانده میشود.)
___________________________________
[۱] این بیت از غزل صائب نیست.
[۲] این بیت از غزل صائب نیست.
[۳] به احتمال قوی «که» مصراع اول زاید است و در مصراع دوم هم «دعاش کردم» درست به نظر میرسد، چنان که در آهنگی دیگر هم به آن صورت خوانده است.