سه‌گانه‌های نگارش، قسمت ۶ تا ۱۰

سه‌گانه‌های نگارش (۶)

متن اصلی

در این زمینه اقدام به انجام مصاحبه با کارشناسان متخصص در زمینۀ صادرات خشکبار و صادرکنندگان فعال در این زمینه گردید.

نظر ویراستار

۱. سه تا «زمینه» آمده است که دوتایش لازم نیست.

۳. میان «اقدام» و «گردید» خیلی فاصله افتاده است که خوب نیست. در چنین مواردی بهتر است که «اقدام گردید» یکجا بیاید.

۴. به جای «گردید»، «شد» بهتر است. یعنی «اقدام شد».

۵. ولی ساده‌نویسی ایجاب می‌کند که اصلاً به جای «به مصاحبه اقدام گردید» بگوییم «مصاحبه شد» یا «مصاحبه کردیم»، و من دومی را ترجیح می‌دهم.

حاصل ویرایش

در این زمینه با کارشناسان متخصص و صادرکنندگان فعال خشکبار، مصاحبه کردیم.

سه‌گانه‌های نگارش (۷)

متن اصلی

خش‌خش برگ‌های پاییزی… روی اندام خشک تابستان

عصرهای کنار در مانده… خاطرات گرفتۀ زندان

عرق شرم، روی پیشانی… باز باید به کار بنشیند!

مردی از روزگار بیکاری… منتظر می‌شود که یک جو نان…

اشک از گونه‌های دختر ریخت بی‌عروسک؛ دوباره بازی کرد

تا نبیند پدر دو چشمش را… چشم‌های همیشۀ گریان

مردی از روزگار بیکاری… دست خالی به خانه برگشته

دختری که شبیه مادر بود… مادری زیر خاک‌ها پنهان

باز امشب گرسنگی آمد… تا سحر دخترک نمی‌خوابد…

و پدر هم دوباره می‌میرد… از خجالت… به زیر چرخ زمان

نظر ویراستار

این سه نقطه‌ها (…) در بیشتر جای‌های این شعر زاید است. سه نقطه برای وقتی است که بخواهیم ادامه داشتن یک مطلب را نشان دهیم و این که مخاطب بخشی از مطلب را خود حدس بزند. در این شعر فقط در این مصراع سه نقطه لازم است:

مردی از روزگار بیکاری منتظر می‌شود که یک جو نان…

در اینجا سه نقطه کار فعل «برسد» یا «به دست آورد» را می‌کند و به کمک آن یک جملۀ ناتمام در ذهن خواننده کامل می‌شود. ولی در دیگر جای‌های این شعر ما هیچ جملۀ ناتمامی نداریم که نیاز به سه نقطه داشته باشد.

در نظر داشته باشیم که نقطه‌گذاری بیجا و بیش از اندازه متن را شلوغ می‌کند، تمرکز خواننده بر کلمات را کم می‌کند و در مجموع نوشتۀ ما را به خیابانی پر از تابلوهای ترافیکی شبیه می‌سازد که هم سرعت حرکت رانندگان را کم می‌کنند ـ چون راننده باید آرام‌تر حرکت کند به خاطر خواندنشان ـ و هم مانع تمرکز او بر مسیر حرکت می‌شوند.

حاصل ویرایش

خش‌خش برگ‌های پاییزی روی اندام خشک تابستان

عصرهای کنار در مانده، خاطرات گرفتۀ زندان

عرق شرم روی پیشانی باز باید به کار بنشیند

مردی از روزگار بیکاری منتظر می‌شود که یک جو نان…

اشک از گونه‌های دختر ریخت، بی‌عروسک دوباره بازی کرد

تا نبیند پدر دو چشمش را، چشم‌های همیشۀ گریان

مردی از روزگار بیکاری دست خالی به خانه برگشته

دختری که شبیه مادر بود، مادری زیر خاک‌ها پنهان

باز امشب گرسنگی آمد، تا سحر دخترک نمی‌خوابد

و پدر هم دوباره می‌میرد، از خجالت، به زیر چرخ زمان

سه‌گانه‌های نگارش ـ ۸

متن اصلی

کشورهای زیادی از طریق معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های تولیدی خود که دست اندرکار صادرات ‌باشند استفاده می‏کنند.

نظر ویراستار

در این جمله «از طریق» هیچ لازم نیست.

«استفاده کردن» هم با معنی جمله سازگار نیست، چون به فاعل جمله یعنی «کشورها» برمی‌گردد، در حالی که در واقع این شرکت‌ها هستند که از معافیت استفاده می‌کنند، نه کشورها. اصلاً این یک قاعده است که وقتی عبارت را بی‌دلیل می‌پیچانیم اشتباه‌ها هم زیاد می‌شود.

حاصل ویرایش (به دو شکل)

۱. کشورهای زیادی برای شرکت‌های تولیدی خود که دست‌اندرکار صادرات باشند، معافیت مالیاتی می‌دهند.

۲. در بسیاری کشورها شرکت‌های تولیدی‌ای که دست‌اندرکار صادرات باشند، معافیت مالیاتی دارند.

سه‌گانه‌های نگارش (۹)

متن اصلی

توانایی دولت‎های کشورهای جهان سوم در تنظیم عرضۀ پول در سطح کشور به دلایلی چون باز بودن درهای اقتصادی‎شان، ضعف نظام اجرایی اداری بخش پولی، برخورد تبعیض‌آمیز و اعطای اعتبارات با شیوۀ بسیار نابرابر در نظام پولی این کشورها در مواردی زیاد، اجبار در افزایش حجم پول از طریق استقراض از بانک مرکزی برای تأمین کسری بودجه دولت و… بسیار محدود است.

نظر ویراستار

نویسنده جمله را خیلی طولانی کرده است. می‌خواهد بگوید که توانایی‌ دولت‌ها در تنظیم عرضۀ پول محدود است. ولی تا وقتی به «محدود است» می‌رسد، آن قدر دلیل در وسط می‌آید که اصل حرف گم می‌شود. در این‌گونه موارد باید اول آن سخن کلیدی را گفت، سپس دلایل آن را آورد. یعنی عبارت را دو جمله می‌سازیم. ابتدا اصل مطلب را می‌آوریم و سپس دلایل آن را. تا خواننده بر هر کدام به طور مستقل تمرکز کند.

حاصل ویرایش

توانایی دولت‎های کشورهای جهان سوم در تنظیم عرضۀ پول در سطح کشور محدود است. از دلایل این محدودیت می‌توان باز بودن درهای اقتصادی، ضعف نظام اداری بخش پولی، برخورد تبعیض‌آمیز و اعطای اعتبارات با شیوۀ بسیار نابرابر در نظام پولی این کشورها در مواردی زیاد، اجبار در افزایش حجم پول از طریق استقراض از بانک مرکزی برای تأمین کسری بودجه دولت و… را ذکر کرد.

سه‌گانه‌های نگارش (۱۰)

متن اصلی

پس از مراحل فوق به تدوین و تنظیم پرسشنامه جهت بررسی نظرات صادرکنندگان خشکبار که از جمله نزدیکترین افراد درگیر با مسئله صادرات می‎باشند اقدام گردید.

نظر ویراستار

هم‌چنان که پیشتر هم گفته‌ایم، بهتر است فعل‌ها را ساده بسازیم. به جای «اقدام به تدوین گردید» به راحتی می‌شود گفت «تدوین شد».

هم‌چنین در مسیر همین ساده‌نویسی، تا می‌توانیم باید باید از «می‌باشد»، «گردیدن» و امثال این‌ها پرهیز کنیم. به جای «می‌باشد» می‌توان «است» آورد و به جای «گردید» می‌شود «شد» نوشت.

حاصل ویرایش

پس از مراحل فوق، برای بررسی نظرات صادرکنندگان خشکبار ـ که دست‌اندرکاران اصلی صادرات هستند ـ پرسشنامه‌هایی تدوین و تنظیم شد.